20 yıl önce 2 bin kitapla hizmet vermeye
başlayan İLAM Kütüphanesi, bugün 30 bin adet eser ve 70 binden fazla cilt
adediyle İstanbul’da ağırlıklı dini kitapların bulunduğu, bunlar arasında da
tasavvufi eserlerin yoğunlukta olduğu bir kütüphane.
1996 yılında 2 bin eserle kurulan İLAM Kütüphanesi’nde bugün eser adedi
yaklaşık 30 bine, cilt adedi de yaklaşık 70 bine ulaşmış durumda. Kütüphanede
satın alma, bağış ve mübadele yolları ile kitap mevcudu her geçen gün
artırılıyor. Dini ağırlıklı kitaplar olmakla birlikte her konudan kitap bulmak
mümkün. Yoğunluğun tasavvuf eserlerinde olması ise bu kütüphaneyi diğerlerinden
ayıran bir özellik. Daha çok üniversite öğrencileri ve araştırmacılara yönelik
hizmet veren kütüphanede yoğunluk tefsir, hadis, akaid, fıkıh, felsefe ve
tasavvuf gibi temel dini eserler alanında.
İLAM Kütüphanesi, okuyucularına, yerinde yararlanma,
ödünç verme, fotokopi, scanner, ciltleme gibi hizmetler veriyor. Ödünç kitaplar
yalnızca İLAM içerisindeki araştırmacılara, öğrencilere ve hocalara belli bir
süre dâhilinde tahsis ediliyor. Dışarıdan gelenlere ödünç kitap verilmiyor
ancak onlara da gereken ilgi gösteriliyor. Kütüphaneye günübirlik gelenler
kitapların fotokopisini çekip (sayfası 10 kuruş) ya da kütüphanede çalışıp bu
hizmetten istifade edebiliyorlar. Telif hakkı yoksa bir kitabın tamamını fotokopi
servisinde ciltleyebiliyorlar.
Hafta içi 09.00 – 18.00, cumartesi 09.00 – 15.00 saatleri
arası açık olan kütüphane, pazar günleri ve dini tatillerde kapalı, resmi
tatillerde açık olarak hizmet veriyor. Açık olan günlerde öğlen yemeğinizi
yiyebilir, çay ve diğer ihtiyaçlar içinse kantini kullanabilirsiniz.
Türkiye’nin en çok tasavvuf eseri barındıran
kütüphanesi
Daha önce Taksim’de Atatürk Kitaplığı’nda çalışan ve 20
yıldır İLAM Kütüphanesi’nde uzman kütüphaneci olarak kitap hizmetlerine devam
eden Vahdettin Başak, İLAM Kütüphanesi’nin kurulmasından bugünlere
gelmesinde emeği yok sayılamayacak birisi. Vahdettin Başak, İLAM
Kütüphanesi’ndeki en önemli ve en çok kullanılan eserleri bizimle paylaştı:
“Kütüphanede en nadir eserler arasında sayılabilecek Elmalılı
Muhammed Hamdi Yazır’ın Hak Dini Kur'ân Dili eserinin
şu an 10 ciltle Türkçeye çevrilmiş halinin 13 cilt halindeki orijinali var.
Zannediyorum kardeşi istinsah etmiş bu eseri. Elmalılı’nın asıl kendi eliyle
yazdığı eser de şu anda Süleymaniye Kütüphanesi’nde mevcut imiş.
Tasavvuf alanında uzmanlaşmaya, bu alanda eserleri bir
araya getirmeye çalışan bir kütüphane İLAM Kütüphanesi. Kaynak kitaplar
bakımından İLAM Kütüphanesi için ‘Türkiye’nin en çok tasavvuf eseri barındıran
kütüphanesi’ diyebiliriz. Bu alanda yetkin olduğunu içerisindeki eserlerden de
anlayabiliyorsunuz. Tabii içerisinde eksikler olabilir ancak tasavvufla ilgili
olabilecek en iyi kütüphanelerden birisidir. Bu konuda iddialı.
İslami ilimler alanında yüksek lisans yapanların çok
fazla sağa sola düşmeden yararlanabileceği düzeyde bir kütüphanemiz var. Aynı
şeyi doktora için söyleyemiyoruz, çünkü doktora için kitap eksiklerimiz var.
İLAM Kütüphanesi’nde en çok kullanılan
kitaplar arasında şunları sayabiliriz:
Tefsir kitapları arasında; İbni
Sad’ın Tabakat’ı, Ragıb El-Isfahani’nin Müfredât’ı, Esabab-ı Nüzul, Demirci’nin
Tefsir Usülü ve Tefsir Tarihi, Busevi’nin Ruhul Beyan Tefsiri, Ömer Çelik’in
Kur’ân Tefsiri, Fahreddin Razi’nin Tefsiri, İbn-i Kesir Tefsiri, Fizalil Kur’ân
Tefsiri, Siyuti’nin Celaleyn Tefsirleri, Taberi Tefsiri ve son olarak
Elmalılı’nın Hak Dini Kurân Dili çok fazla kullanılıyor.
Hadis kitapları arasında; Tahavî’nin
Nuhbeleri ve Hadis Usulleri, Kütüb-i Sitte ve sahih hadisler bölümü, Nebevi’nin
40 Hadis’i, Mevzu (uydurma) hadisler ve hadis tarihleri de yine çok kullanılan
eserler arasında.
Fıkıh bölümünde; Kuduri’nin
Lübâb Tercümesi, İbn Rüşd'ün Bidâyetü'l-müctehid'i, Gazali’nin usul kitapları,
Mustasfa, Mehmet Erdoğan’ın Fıkıh Terimleri Sözlüğü, Zuhayli’nin İslam Fıkhı Ansiklopedisi,
Ali Haydar ve Öztürk’ün Mecelleler’i, Mavsili’nin El-İhtiyar’ı, İmam
Şerahsi’nin Mebsut’u, İmam Şafii’nin El-Umm Şafi Fıkhı, İbn Kudâme’nin
El-Muğnî’si, İbni Âbidin’in Redd-ül-Muhtar’ı, Fedâilus-Sahâbe ve Fethu'l-Kadir
fıkıh bölümünün en çok kullanılan temel eserleri.
Bilhassa Ömer Nasuhi Bilmen’in ve Hamdi Döndüren’in
İlmihal kitapları çok kullanılıyor. Bilmen’in Hukuki İslamiye Kamusu çok
önemli.
Tasavvuf bölümü kütüphanede
en çok kullanılan bölümümüz. Bu bölümde İbn-i Arabi’nin eserleri sık
kullanılıyor. Bu bölümde kitaplar arasında şu çok kullanılıyor diyemeyeceğim
çünkü hepsi sıkça kullanılan kitaplar arasında. Genel olarak söylersek;
Gazali’nin eserleri, Mevlânâ’nın Mesnevi ve diğer eserleri, tasavvuf
sözlükleri, tasavvuf tarihi kitapları yoğun kullanılıyor. Bunlar arasında
sayabileceğimiz Mehmet Ali Ayni’nin Tasavvuf Tarihi, Mustafa Aşkar’ın Tasavvuf
Tarihi Literatürü, Mehmet Fuat Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar,
İmam-ı Rabbani’nin kitapları, Aziz Mahmud Hüdâyi’nin eserleri ve onunla ilgili
yazılanlar, tezler çok kullanılıyor.
Akaid ve Kelam kitapları arasında;
kıyamet ve ahiret bölümleri çok kullanılıyor.
Bunlar arasında ilk aklıma gelen
Maverdi’nin Edebüd Dünya Ved Din eseri sık kullanılıyor.
Mezhepler tarihi bölümünde; Muhammed
Ebu Zehra’nın Mezhepler Tarihi okunuyor.
İslam tarihinde de
kütüphane olarak güçlüyüz. Vecdi Akyüz’ün Asr-ı Saadette İslam’ı, İbn-i
Kesir’in İslam Tarihi ve çok önemli olarak da Asım Köksal’ın İslam Tarihi en
çok okunanlar arasında.
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) hayatı
bölümünde; Ramazan el-Buti’nin Fıkhu's-Siyre’si, Muhammed
Hamidullah’ın İslam Peygamberi, İbn-i Hişam’ın Siret-i, Mehmet Yaşar
Kandemir’in Şifa-i Şerif’i, Kadı Iyaz’ın Şifa-i Şerif’i, Osman Nuri Topbaş
Hoca’nın Hz. Muhammed Mustafa ve peygamberimizle ilgili yazdığı kitaplar, Yusuf
Kandehlevi’nin Hayatü's-Sahabe’si ve bu bölüme ek olarak dört halife dönemi
kitapları çok sık kullanılıyor.
Sosyoloji bölümünde;
İbni Haldun’un Mukaddime’si en temel eser olarak çok okunuyor. Cemil Meriç’in
kitapları yine ilk sırada sayabileceğimiz kitaplardan.
Eğitim bölümünde;
Zernuci’nin Talimü'l Müteallim’i, Abdulfettah Ebu Gudde’nin İlim Yolunda ve
Zamanın Kıymeti eserleri çokça kullanılıyor.
Bu sıralarda İslami ekonomi-iktisat ve faiz
bölümü çok kullanılıyor. Bunun yanı sıra roman ve deneme kitapları
arasında çok okunan yazarlar şöyle: Reşat Nuri Güntekin, Elif Şafak, Ahmet
Hamdi Tanpınar ilk aklıma gelenler. Mustafa Kutlu kitapları peynir ekmek gibi
gidiyor. Necip Fazıl Kısakürek’in her türlü eserini sayabiliriz. Nihal Atsız,
Orhan Pamuk, Emine Şenlikoğlu yine okunan isimler arasında. Denemeler arasında
Cemil Meriç, Sezai Karakoç, Rasim Özdenören, İsmet Özel gibi yazarların
kitapları okunuyor. Rus edebiyatından Dostoyevski ve Tolstoy’un kitapları; Arap
ve Fars edebiyatında Kelile ve Dimme, Bostan ve Gülistan, Muallakatü"s
Seba çokça okunuyor.
Son olarak tarih bölümünde; Evliya Çelebi’nin
Seyahatname’si, Aliya İzzetbegoviç’in kitapları, İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın
Osmanlı Tarihi, Osmanlı Tarihinde Türkler adlı 21. ciltlik dev eser ve bilhassa
Osman Nuri Topbaş Hoca’nın Osmanlı kitabı çok kullanılıyor. Ayrıca şahıs
biyografilerinin, Ortadoğu ve Balkan kitaplığının da ilgi gördüğünü
söyleyebiliriz.”
Kışın sıcak, yazın serin ve sessiz, küçük bir ortamda
çalışmak isteyen kütüphaneciler için İLAM Kütüphanesi’nin Küçük Çamlıca’daki
adresi şöyle: Küçük Çamlıca Mah. Çilehane Yolu Cad. No: 12 Üsküdar / İstanbul.
(İstanbul’da Avrupa yakasından gelenler metrobüsle Acıbadem durağında inip, 6
numaralı otobüs veya dolmuş ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
durağında inerek, İLAM Kütüphanesi’ne kolayca ulaşabilir.) İLAM Kütüphanesi’nin
telefonu 0216 428 39 60, dahilisi 272.
İnternet üzerinden katalog taraması yapılan İLAM
kütüphanesinde arama yapmak için tıklayabilirsiniz: http://www.ilam.org.tr/kutuphane/