Modern eğitimi sorgulayan filmler

Beyazperde Karatahta kitabında farklı ülke, dil ve kültürlerde üretilmiş 20 sinema filmi üzerinden modern eğitim sisteminin eleştirel okuması yapılıyor.

Belirli bir mekânda, belirli bir zamanda, belirlenmiş ritüeller üzerinden, belirli bir müfredatın, belirli kişiler aracılığıyla kanun tarafından belirlenmiş kişilere aktarılmasını şart koşan modern zorunlu eğitim (bu kadar “belirli” olması şaşırtıcı doğrusu!), geçmişten bugüne dünyada en geniş yayılma alanına sahip eğitim biçimi olarak karşımıza çıkıyor.

200 yıllık bir maziye dayanan modern eğitimin ilk nüvelerini 16. yüzyıldan itibaren Batı’da, kilisenin kontrolündeki okullarda görmeye başlıyoruz. Bu okullarda katı disiplin içeren, uslu ve itaatkâr çocuklar yetiştirmek amacıyla yatılı bir eğitim uygulanıyor, bu eğitimle çocuğa, aileye ve öğretmene belli bir misyon yükleniyordu. Fransız Devrimi’nden sonra eğitimin kontrolü devletin eline geçiyor ve modern okullarda çocuğu tek tipleştiren, zorunlu, laik, parasız, ideolojik eğitime başlanıyor.

Modern Okul Sisteminin İflası

Beyazperde Karatahta kitabı, farklı ülke, dil ve kültürlerde üretilmiş, çoğunluğu eğitim ortamlarında çekilmiş; öğretmeni, öğrenciyi ve genel olarak eğitim sistemini merkeze alan 20 sinema filmi üzerinden modern eğitim sisteminin eleştirel okumasını yapıyor. Kitapta yapılan en önemli tespitlerden biri ise sorun her yerde yaşanıyorsa yapısal bir sorunun olduğu ve pansuman tedbirlerle, yama çarelerle değil; yapısal ve sistematik çözümlerle hareket edilmesi gerektiği. Ana felsefesiyle taklidi aşamayan ithal Türk eğitim sisteminin kendi tarihsel ve kültürel derinliği ile bize özgü felsefi derinlikte bir inşa görevi görecek ve Batı’ya alternatif üretecek bir yapıya kavuşması için taşları yerinden oynatması elzem.

Okul Sistemini Eleştiren 20 Film

Sorgulayarak izlendiği takdirde öğretmeni, öğrencisi, idarecisi, ebeveyni ile herkese katkısı olacağını ümit ettiğim Beyazperde Karatahta kitabında tahlil edilen filmlerin listesini izlemek isteyenler için alıntıladım. Nureddin Topçu’nun “Türkiye'nin Maarif Davası” ve Ivan Illich’in “Okulsuz Toplum”u da bu eleştirel okumada size yolculuk edebilir. Kendi kültür ve değer dünyamıza yaslanan yeni bir eğitim sistemi kurma hayali ile işte okul sistemini eleştiren 20 film listesi:

1) Detachment (Kopya), 2) Half Nelson, 3) Bang Bang You’re Dead (Bang Bang Sen Öldün), 4) The Education Of Little Tree (Küçük Ağaç’ın Eğitimi), 5) Captain Fantastic (Kaptan Fantastik), 6) Dangerous Mind’s (Duvarlar Arasında), 7) Entre Les Murs (Duvarlar Arasında), 8) Texte Reş (Karatahta), 9) Blackboard Jungle to Sir, With Love (Karatahta Ormanı/Sevgili Öğretmenim), 10) Black/The Miracle Worker (Kara/Karanlığın İçinden), 11) Die Welle (Dalga), 12) İki Dil Bir Bavul, 13) Mr. Holland’s Opus (Sevgili Öğretmenim), 14) Freedom Writers (Özgürlük Yazarları), 15) Waiting For Superman (Süpermen’i Beklerken), 16) The Emperor’s Club (İmparatorlar Kulübü), 17) The First Grader (Birinci Sınıf), 18) Jagten ( Av-Onur Savaşı), 19) The Great Debaters (Muhteşem Münazaracılar), 20) Monsieur Lazhar (Canım Öğretmenim).

Beyazperde Karatahta, Bekir Birbiçer, Maarif Mektepleri Yayınları, 219 Sayfa

Okur Dergisi